Programma 4. Leefbaarheid en onderwijs

4.2 Voorzieningen

Dorpen en dorpshuizen
Eind mei is de uitvoering van de nieuwe subsidieregeling Activiteiten Dorps- en Buurthuizen succesvol afgerond. In 31 werkgebieden van plaatselijke belangen hebben we subsidie verstrekt. Zeventien keer aan de dorpshuisstichting en elf keer aan de vereniging van plaatselijk belang. In drie werkgebieden is de subsidie in goed overleg verdeeld tussen plaatselijk belang en het dorpshuis. Ook drie buurthuizen hebben subsidie ontvangen. De subsidieregeling is inmiddels weer opengesteld voor het jaar 2026.

Inwonersinitiatieven
Dorpsbelang Oudega Kolderwolde heeft een mooi plan gemaakt voor het realiseren van een jeu de boules baan. Begin juli heeft de beoordelingscommissie ‘Kernenbudget’ besloten hiervoor subsidie te verstrekken. Voor het derde kwartaal verwachten we meer aanvragen, met name voor het verduurzamen van een aantal dorpshuizen. We blijven besturen en inwoners actief stimuleren om nieuwe initiatieven te ontwikkelen.

Brûsplak
Op 21 mei dit jaar heeft de gemeenteraad besloten om het Brûsplak te realiseren op de locatie van de Brede School Joure Zuid en de financiële afwijking als gevolg van de locatiekeuze mee te nemen in de Perspectiefnota 2026. Inmiddels is er een projectleider geworven en is de ambtelijke projectgroep gestart met het opstellen van een uitvoeringsplan. Eén van de eerste stappen in het uitvoeringsplan is het herijken van het Programma Van Eisen (PVE).

Kunst en musea
Samen met Stichting Erfgoed, Natuur en Landschap zijn we bezig met het ontzamelen van de gemeentelijke en museale collecties (Museum Sloten en Museum Joure). De collectie is geïnventariseerd en de huidige staat van de werken is vastgesteld. Voor het ontzamelen van de kunstcollectie zijn diverse scenario’s opgesteld, in het vierde kwartaal legt het college een voorkeursscenario voor aan de raad.

Museum Lemmer is gehuisvest in het Raadhuis van Lemmer. Het raadhuis wordt verduurzaamd en er zal funderingsherstel gepleegd worden. Dit betekent dat Museum Lemmer tijdelijk het pand zal verlaten. We onderzoeken de doorontwikkeling van het museum en het optimale gebruik van het raadshuis. Dit onderzoek is in de afrondende fase.

Leefbaarheid en toerisme
Een van de uitgangspunten van het beleidsplan cultuur is om de leefbaarheid en het toerisme te versterken door middel van culturele activiteiten en voorzieningen. De provinciale culturele manifestatie Arcadia heeft plaatsgevonden, waarbij er in De Fryske Marren diverse activiteiten zijn georganiseerd. In het najaar werd het culturele UITfestival gehouden.

Mienskipsbibliotheek Lemmer
In het voorjaar van 2025 is de bibliotheek in Lemmer omgebouwd tot Mienskipsbibliotheek, waarbij de verruimde openingstijden en de versterkte functie als laagdrempelige ontmoetingsplek veel positieve reacties hebben opgeleverd; waaronder een nominatie voor beste bibliotheek van Nederland.

Digitale vaardigheden en leesplezier jongeren
Bibliotheken Mar en Fean werkt aan het uitvoeringsprogramma van het beleidsplan Bibliotheken. Het beleidsplan bevat ambities op het gebied van leesvaardigheid en digitale vaardigheden. Er is speciale aandacht voor bibliotheekwerk voor kinderen (<18 jaar) en het zet in op leesplezier en het opdoen van lees- en taalvaardigheden van jongs af aan. Dit wordt gedaan via BoekStart en de Bibliotheek op School.  Via het Informatiepunt Digitale Overheid en diverse cursussen en workshops zet Bibliotheken Mar en Fean in op het verhogen van de digitale vaardigheden van onze inwoners.

Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen
Met de voorgenomen wijziging van de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen krijgen gemeenten een zorgplicht om een volwaardige bibliotheekvoorziening voor alle inwoners te garanderen. Voor onze gemeente betekent dit dat we blijven zorgen voor goede toegankelijkheid en kwaliteit.

Zwembad Ny Sudersé.
De gemeente en Mondeel Recreatie BV hebben overeenstemming bereikt over het aanpassen van de huidige overeenkomst. Met die aanpassing is het mogelijk om een onderaannemer aan te stellen voor de exploitatie van zwembad Ny Sudersé. Het is aan Mondeel Recreatie BV om via een aanbesteding deze onderaannemer te vinden. Hierna kan het zwembad weer volledig open en kunnen er zwemlessen gegeven worden

Onderzoek naar benodigde zwemwatercapaciteit voor leszwemmen en doelgroepenzwemmen.
Het Mulier Instituut is gestart met dit onderzoek  om de volgende vraag te beantwoorden:
Is er vanaf 1 januari 2026 voldoende overdekt zwemwater in de gemeente De Fryske Marren voor zwemles en doelgroepenzwemmen (in het bijzonder therapie zwemmen)?
Naar verwachting komt begin Q4 het definitieve onderzoeksresultaat beschikbaar.

Huurtarieven binnensportaccommodaties
De gemeenteraad heeft besloten tot een herijking van het beleidskader huurtarieven per 1 augustus 2025. Concreet betekent dit dat per 1 augustus de jaarlijkse 10% extra huurverhoging binnensport accommodaties is komen te vervallen evenals het wedstrijdtarief. Voor het huren van binnensport-accommodaties zijn vanaf 1 augustus 2025 het trainingstarief en het commerciële tarief van toepassing.

Accommodatievraagstukken.
Er lopen drie accommodatievraagstukken waar facilitering van de huisvesting van sport en bewegen een rol speelt.

• In Balk als onderdeel van de mfc XL variant in Balk. De gemeenteraad heeft besloten de locatie Wikelerdyk Zuid aan te wijzen als voorkeurslocatie en de haalbaarheid van deze locatie nader uit te werken.
• In Sint Nicolaasga waarbij VV Renado, VV Langweer en VVI gezamenlijk een nieuw sportcomplex gaan gebruiken. De gemeenteraad heeft besloten in te stemmen met het voorlopige ontwerp van dit nieuwe sportcomplex en kennis te nemen van het voorlopig ontwerp van de opstallen en bijbehorende stichtingskosten.
• In Lemmer waarbij  VV Lemmer en CVVO gezamenlijk als fusievereniging het bestaande sportcomplex De Rien gaan gebruiken. De gemeenteraad wordt gevraagd kennis te nemen van het inrichtingsontwerp van het sportcomplex en van het opstallenontwerp en de financiële consequenties mee te nemen bij de integrale afweging bij de Perspectiefnota 2027.

Sportbedrijf De Fryske Marren (SDFM).
SDFM voorziet in 2025 een begrotingstekort. Op 10 september 2025 heeft u besloten om eenmalig € 430.000 beschikbaar te stellen uit de Algemene Reserve.  In de lijn van de gemeentelijke exploitatie van sporthallen is dit bedrag gerelateerd aan de kostendekkendheid van de door SDFM geëxploiteerde sporthal Sportfun.  Daarnaast heeft de raad besloten een lening van €200.000 beschikbaar te stellen. Dit is een tijdelijke oplossing en we zijn in gesprek met het SDFM over een structurele oplossing.

Sportstimulering en sportontwikkeling.
Het vastgestelde sport- en beweegbeleid "Scoren door samenspel" wordt door onszelf en Sportbedrijf De Fryske Marren uitgevoerd. De gemeente is hierbij opdrachtgever. Er is specifiek aandacht voor:

• Spelenderwijs in beweging waarbij basisschool leerlingen worden uitgenodigd om meer te bewegen;
• het stimuleren van inwoners met een beperking om meer te bewegen;
• het doorontwikkelen van een sportloket waar sportverenigingen en inwoners terecht kunnen met vragen en voor ondersteuning.
• een veilig sport- en beweegklimaat;
• combinatie van sport, bewegen en gezondheid in de gezonde wijkaanpak.

Combinatiefunctionarissen
Per 1 januari 2023 is de Brede Regeling Combinatiefunctionaris herzien. Deze regeling maakt deel uit van de Specifieke uitkering versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023 - 2026 (SPUK Breed). De komende periode brengen wij scenario's in beeld ten behoeve van het overdragen van het bestaande werkgeverschap van sport- en cultuurcombinatie-functionarissen bij De Kear naar andere uitvoeringsorganisaties in 2026.

Inclusiebeleid
In een inclusieve samenleving kan iedereen naar eigen vermogen meedoen. Daarom hebben wij in De Fryske Marren inclusiebeleid en een (tijdelijke) aanjager inclusie aangesteld.  De aanjager inclusie zorgt samen met Sociaal Werk De Kear voor de uitvoer van acties rondom inclusiethema's. Zo zijn er in het eerste half jaar bijeenkomsten georganiseerd voor inwoners met een beperking, om obstakels in de openbare ruimte aan te pakken. In de tweede helft van 2025 vervolgen we deze bijeenkomsten. Ook richten we ons op de uitwerking van de Lokale Inclusie Agenda, de Week van de toegankelijkheid en doen wij mee aan de organisatie van de Netwerkdag VN Verdrag Handicap 2025.